Nieśmiertelniki w Wielkiej Brytanii – historia i wzory wybicia

Nieśmiertelniki spotykane są w armiach całego świata. Prócz protoplastów – armii amerykańskiej – blaszki odgrywały ważną rolę także w armii Wielkiej Brytanii. Dziś zobaczmy, jak wyglądały nieśmiertelniki w Wielkiej Brytanii i przyjrzymy bliżej brytyjskiej identyfikacji żołnierzy, która na przestrzeni lat od taśm ewoluowała do solidnych blaszek.

II Wojna Burska i I Wojna Światowa

Pierwszą oznaką ewidencji żołnierskiej w brytyjskiej armii była zwykła taśma, na której znajdowały się najważniejsze informacje o żołnierzach. Taki system ewidencji panował od II Wojny Burskiej (1899 – 1902) aż do początków I Wojny Światowej. Taśmę z wypisanymi danymi identyfikującymi żołnierze mieli nosić w kieszeniach tunik. Niestety, system ten był niedokładny – taśmy często rozrywały się i były nieczytelne. Innym problemem był fakt, że brytyjscy żołnierze nie przestrzegali nakazu „taśmowej ewidencji”.

II Wojna Światowa i Lata 90-te

Już podczas I Wojny Światowej brytyjscy żołnierze zaczęli nosić nieśmiertelniki, które składały się z dwóch płyt pilśniowych. Prowizoryczne blaszki zawieszane były na zwykłym bawełnianym sznurku. Wielu żołnierzy zamieniało jednak sznurek na skórzane sznurówki od butów (były trwalsze i przyjaźniejsze dla skóry). Pilśniowe nieśmiertelniki przypominały kształtem ośmiokąty o wymiarach 38 na 32 milimetry – takie wymiary miał nieśmiertelnik w kolorze zielonym. W komplecie był jeszcze jeden, owalny nieśmiertelnik koloru czerwonego (średnica około 35 milimetrów).

Podział na kolory był prosty – zielona płytka z wybitymi danymi zostawała przy ciele poległego żołnierza, natomiast czerwoną zabierano z pola bitwy. Co ciekawe, w Wielkiej Brytanii wielu żołnierzy dostawało także trzecią płytkę – przyczepianą do maski gazowej.

Płytki pilśniowe były wypisywane ręcznie – bez udziału maszyn i automatyzacji. Oto, co zawierały nieśmiertelniki z UK do lat 90-tych:

1 Wers: Nazwisko i inicjały

2 Wers: Numer służbowy

3 Wers: Religia (czasami zostawiano puste)

4 Wers: Numer jednostki oraz rodzaj wojsk

Współczesne nieśmiertelniki i wzory wybicia w brytyjskiej armii

Przejdźmy do współczesnych wzorów, które panują do dziś w armii UK. Weszły one do użytku w połowie lat 90-tych. Składają się z dwóch owalnych blaszek (ze stali nierdzewnej) oraz dwóch łańcuszków kulkowych – jednego dłuższego (około 61 centymetrów długości) i drugiego krótszego (około 11 centymetrów długości). Zestaw ten bardzo przypomina amerykańskie Dog Tagi – z jedną różnicą – w zestawie nie ma gumek wyciszających, czyli silencerów. Amerykański zestaw obejmuje dwie gumy wyciszające. Brytyjski nie – tu jednak żołnierze znaleźli na to sposób, obklejając końcówki blaszek taśmą izolacyjną.

Brytyjskie blaszki są nieco większe od tych amerykańskich – mieści się na nich 6 wersów. Oto wzory współczesnego wybicia brytyjskich nieśmiertelników (dane na obu blaszkach takie same):

1 Wers: Grupa krwi

2 Wers: Numer służbowy

3 Wers: Nazwisko

4 Wers: Inicjały

5 Wers: Religia (dwa skróty do wyboru: CE – anglikanizm i OD – inna)

6 Wers: Rodzaj wojsk (obowiązujące skróty: RN, BA, RM lub RAF)

Podsumowując

Jak widać każdy kraj ma swoje wersje nieśmiertelników. Zapraszamy do zapoznania się z innymi artykułami (chociażby artykuł o polskich nieśmiertelnikach), które opisują, jak wyglądały blachy w armiach świata, co na nich wybijano i jak zmieniły się na przestrzeni lat.